درآمد

مقام اصلي موجود در يک دستگاه که ساير مقامات زيرمجموعه آن دستگاه ، حول محور آن گردش نموده و پس از فراز و نشيب هاي مکرر به آن رجوع مي نمايند.

به عبارتي ساده تر :

1- مقدمه و برداشت و ابتداي سخن در يک مجلس براي جلب توجه حاضراندر مجلس.

2- مدخل آواز- مقدمه در سازو آوازها - ابتداي آواز (منظور از درآمد شروع ارائه دستگاه يا آوازيست. بهتر است بدانيم که در رديف موسيقي در ابتداي هر دستگاهي که مي گويند : درآمد اول ، درآمد دوم يا سوم و.. ممکن است براي اجراي دستگاه يا آوازي ، يکي از آن درآمدها خوانده شود. لازم است يادآوري کنم که همه دستگاهها و آوازها و حتي اکثر گوشه ها داراي درآمد هستند.).

فرود يا فروز در مقابل اوج يا فراز:

جابجايي هرپديده فيزيکي از يک سطح بالا به سطح پايين را فرود گويند.

به عبارتي : مايل شدن هر پديده اي از مدارج و سطوح بالا به درجات پايين را فرود گويند و قاعدتا" به مايل شدن هر پديده را بطرف زمين و تکيه گاه اوليه اش فرود آن پديده گويند، خواه آن پديده از اجسام باشد ويا هر چيز ديگر.

تعريف موسيقايي فرود :

تغيير فرکانس صدا از سطوح بالا بطرف پايين در چهارچوب قوانين آواز را فرود گويند. بعضي از اساتيد از جمله ابوالحسن خان اقبال آذر ( آوازخوان مکتب تبريز ) کلمه فرود را فروز نيز گفته اند که اگر کلمه فروز را به معني پايين آمدن و فرود بدانيم ، نقطه مخالف آن فراز به معني اوج و بلندي خواهد بود.

در رديف موسيقي ايران انواع و اقسام فرودها را داريم که هريک به طريقه هاي خاص و متفاوت اجرا ميشوند. زيبايي و پختگي فرودها بستگي به درصد مهارت و تخصص و تسلط آوازخوان دارد.

نکته مهم : در امر آوازخواني اگر خواننده فرود را ناقص بگذارد ميتوان گفت که حق آواز را ادا نکرده است و آواز را نيمه تمام و ناقص گذاشته است.

رنگ (Reng ) :

اصولا" در بافت رديف موسيقي سنتي ايران وجود رنگ مکمل زيبايي هاي کلّــي نهفته در زنجيره رديف است ، به بيان ساده : رنگ تزئيني نهايي است براي نشان دادن خاتمه نوازندگي.

علت اساسي قرارگرفتن رنگ در خاتمه رديف دستگاههاي موسيقي ، ايجاد تحرک ، نشاط و وجد است در شنونده ؛ چرا که بافت مقاطعي از رديف موسيقي چه بسا يراي شنونده ( بخصوص شنونده هايي که بي اطلاع از علم موسيقي هستند ) کسل کننده و خمودگي آور باشد.

همه طبقات مردم اعم از خواص ( آنهايي که از علم موسيقي و مسائل فني آن تا حدودي اطلاع دارند ) و عوام ( آنهايي که موسيقي را صرفا" بخاطر لذت شنيداري خواهانند ) رنگ را دوست داشته و اين قسمت از موسيقي رديفي را بيشتر مي پسندند.

رنگها در زنجيره رديف انواع و اقسام دارند که معروفترين آنها عبارتند از :