?? با وجود همه فاکتورهاي تجاري براي جلب گيشه، تلاش ناموفق کارگردان جوان براي
تثبيت موقعيت حرفه‌اي بود که به رغم امکانات و هزينه‌ي بالا ناکام ماند و مهرجويي
را به سوي علايق و دانسته‌هاي‌ـ‌ش بازگرداند. بعد از شکست الماس ?? در حاليکه
خوشبين ترين دست‌اندرکاران سينما نيز او را تمام شده فرض مي‌کردند اودر تدارک
برداشتن نخستين گام مطمئن خود بود و با دستمايه قراردادن يکي از آثار ارزشمند
غلامحسين ساعدي (عزاداران بيل ) درسال ???? با کارگرداني فيلم "گاو" در
کنار تني
چند از کارگردانان بنام زمان خود، پايه‌گذار موج نو و جريان‌سازي ريشه دار در
سينماي ايران شد. او "گاو" را در تقابل و تضاد کامل با جريان رايج سينماي زمان
خود
عرضه کرد. ظهور«گاو» سبب ساز تحول تاريخي در سينماي ايران شد.
آقاي هالو، پستچي و دايره مينا جايگاه ارزشي سينماي مهرجوئي را در متن سينماي
متمايل به گيشه زمان خود نمايان مي‌ساخت.
حياط پشتي مدرسه عدل آفاق در سال ???? که با نام" مدرسه اي که مي
رفتيم" نمايش
بسيار محدودي داشت به دليل شرايط نامناسب زمان ساخت ، فيلم ناموفقي بود.
دومين تجربه کارگرداني مهرجوئي بعد از انقلاب در امتداد کارهاي پيشين وي چه از جهت
ارزشهاي ساختاري – مضموني و چه از لحاظ موفقيت تجاري سرآغاز اميدآفريني براي حضور
مجدد او در عرصه سينما داشت.
اجاره نشين ها (????) با دستمايه قرار دادن عنصر طنز و به چالش کشيدن مفاهيم
بنيادين اجتماعي از جمله بحران عدم مالکيت و مديريت اجتماعي و دورافتادگي موقعيت
خانه در بازتاب فراگير موقعيت خاص دوران بعد از انقلاب به توفيق قابل توجهي در زمان
خود دست يافت و توانست نظر مساعد منتقدان و تماشاگران عام را به خود جلب کند.
با هامون شاهد تغيير و تحولي اساسي در ديدگاه مهرجوئي مي شويم. از اينجا به بعد
دوره دوم فعاليت سينمائي وي آغاز مي‌گردد. تغيير جهت او از ديدگاه‌هاي اجتماعي و
تمرکز نقطه ديد بر جامعه‌اي دروني‌تر و محدودتر در فضاي يک خانواده کوچک، مجال
بيشتري براي شکافتن پوسته بيروني و روابط انساني فراهم مي‌آورد.
سينماي مهرجوئي از هامون به بعد نشانه‌هاي آشکاري از يک نوع درونگرايي شخصي و
حديث
نفس پيدا مي‌کند که اين روند تا "درخت گلابي" ادامه مي‌يابد. او از جهت
دستيابي به
شيوه‌هاي تکامل يافته‌تر بيان سينمائي نيز جهش قابل توجهي در دوره دوم هنري خود
داشته است.
حرکت تکاملي او که از هامون آغاز شده در سارا شکل کاملتري از بيان تصويري يافته و
